Mieczysław Tomaszewski Books

Mieczysław Tomaszewski, Chopin: The Man, His Work and Its Resonance, jest poprawioną i uzupełnioną wersją anglojęzyczną książki – laureatki wielokrotnych nagród Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans (Poznań, 1998), która stanowi sumę wiedzy i refleksji profesora odnośnie do tematyki związanej z Chopiem; prędko weszła do kanonu literatury fachowej o Chopinie w Polsce, a stopniowo – dzięki kolejnym tłumaczeniom – pozyskiwała czytelników poza Polską i stała się fundamentalną, obowiązkową lekturą dla wszystkich wielbicieli genialnego kompozytora. Z czasem ranga i wieloaspektowy charakter tej publikacji zostały docenione przydomkiem (stosowanym niemalże z czułością przez tych, co znają profesora osobiście) „biblią”. Tłumaczenie i redakcja: John Comber Projekt, opracowanie graficzne i skład: Maciej Buszewicz Wyd. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina / The Fryderyk Chopin Institute, Warszawa 2015

Tom niniejszy, zatytułowany Chopin 2. Uchwycić nieuchwytne, idzie śladem pierwszego, Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans, dopowiadając jego treść o wątki czekające na szersze rozwinięcie. Jednak, inaczej niż tamten, nie stanowi całości jednolitej. Powstawał w wyniku nieustającej fascynacji fenomenem i paradoksem twórczości autora nokturnów i ballad na przestrzeni minionego półwiecza. Zewnętrznym impulsem stawały się najczęściej kolejne sympozja, kongresy i inne spotkania dotyczące Chopina i romantycznego wieku uniesień, zapraszające swoim tematem czy myślą przewodnią do podjęcia wyzwania. W istocie rzeczy, zebrane tu teksty rodziły się z wewnętrznej potrzeby, z konieczności opozycji wobec wciąż jeszcze dominującego w myśleniu akademickim ortodoksyjnego poglądu na muzykę Chopina, na jej kształt, charakter i istotę, redukowane do właściwości techniczno-formalnych. Powstawały jako rekonesanse przestrzeni dotychczas nieobjętych naukową interpretacją, jako próby całości i pełni, ujmowane w perspektywie nowych humanistycznych metodologii. Teksty, zespolone prowokującym tytułem Uchwycić nieuchwytne, stanowią zarazem świadectwo nie chwili, ale drogi. Kolejnych jej faz, kolejnych przybliżeń odbijających aktualny stan rozeznania materii przez ich autora i jej odczytania. Zgodnie z naturą rzeczy poszczególne tematy, aspekty i wątki jawią się jako fazy jakiegoś work in progress, niekiedy dziwiąc się sobie nawzajem; istotą interpretacji nie jest przecież osiąganie jakiejś prawdy jedynej, lecz do niej zbliżanie. Pewne aspekty problematyki niesionej przez twórczość i osobowość twórczą Chopina pojawiają się więc wielokrotnie, w postaci podobnej, lecz nie identycznej. Stąd też niemal refrenicznie dają o sobie znać problemy dla autora szczególnie znaczące: problem periodyzacji, prowadzący stopniowo do koncepcji twórczości punktów węzłowych, problem idiomatyki dzieła, syndromu jego właściwości konstytutywnych, problem odczytywania ekspresji utworu, stopnia i rodzaju jego podmiotowości, związków z życiem, problem jego organicznego wpisania w kulturę poprzez akty znaczącej recepcji. Nieskończenie obfita i zróżnicowana recepcja muzyki Chopina poprzez lapidarne wypowiedzi słowne nierzadko celnie trafiające w istotę rzeczy stała się pomocna przy akcentowaniu książki tej myśli przewodnich. Myśl naczelna wypowiedziana została już w tytule: u c h w y c i ć choć część tego, co w tej niepowtarzalnie zniewalającej muzyce n i e u c hwy t n e. Mieczysław Tomaszewski

Zapis 20 godzin rozmów z Profesorem Mieczysławem Tomaszewskim, wybitnym muzykologiem i autorem licznych publikacji z obszaru teorii i historii muzyki XIX i XX wieku, w szczególności chopinologii, liryki romantycznej i muzyki polskiej. Książka Krzysztofa Droby to odczytywanie na nowo samego Mieczysława Tomaszewskiego. Rozmowa dotyka nie tylko tematów zawodowych, ale także przybiera charakter osobistych wyznań. Mieczysław Tomaszewski jest niezaprzeczalnym autorytetem w środowisku, znanym z wystąpień na kongresach, sympozjach, seminariach, z wykładów na wielu polskich uczelniach, z działań edytorskich, z wieloletniej aktywności jako genialny szerzyciel kultury (określenie Marii Dąbrowskiej sprzed 60 lat!) i wreszcie, last but not least, ze swego imponującego dorobku naukowego w postaci książek. W każdej z tych domen ujawnia oryginalną, wyrazistą osobowość. Ale mało jest świadectw i nie tak wielu świadków jego prywatności. W naszych rozmowach chodziło więc o utrwalenie właśnie tego osobistego, prywatnego tonu. Tonu jedynego, tak jak jedyną w swoim rodzaju jest droga Profesora przez życie. [Krzysztof Droba]

Wyjątkowy album przygotowywany na Rok Chopinowski. Teksty wybitnego muzykologa, chopinologa prof. Mieczysława Tomaszewskiego wprowadzają czytelnika w tajniki biografii i twórczości najwybitniejszego polskiego kompozytora. Bogactwo zdjęć i reprodukcji – zarówno archiwalnych jak i współczesnych pozwala przenieść się wyobraźnią w świat, w którym żył ten genialny artysta.

Ilustrowane wydawnictwo Chopin, autorstwa Mieczysława Tomaszewskiego, przygotowane zostało z okazji obchod�w 160. rocznicy śmierci oraz 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina. Syntetyzujące i integralne ujęcie życia i tw�rczości największego polskiego kompozytora jest adresowane do wszystkich, kt�rym Chopin i jego talent są bliskie. Projekt graficzny przygotował prof. Władysław Pluta. Uzupełnieniem tekstu jest bogaty materiał ilustracyjny, obejmujący zar�wno reprodukcje i zdjęcia archiwalne, jak też fotografie wsp�łczesne, ukazujące miejsca związane z życiem Chopina.Publikacja liczy 360 stron i ponad 450 zdjęć. Zdjęcia wsp�łczesne przygotowywane zostały przez profesjonalnych fotografik�w, a reprodukcje dzieł archiwalnych pochodzą między innymi z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Czartoryskich, Biblioteki Narodowej, Biblioteki Jagiellońskiej, Bridgeman Art Library w Londynie, Tate Gallery i innych.

Dwie idee kierunkowe przenikają świadomość twórczą Pendereckiego, który daje im wyraz w swojej poetce - tak tej eksplikowanej z uniwersyteckich katedr, jak i tej stosowanej w kompozytorskiej praktyce. Pierwsza dotyczy języka i można ją streścić jako: potrzeba syntezy. Syntezy języków wielu, dawnych i nowych, choćby najbardziej dziwiących się sobie. (...) Druga z idei kierunkowych otrzymała postać metafory. Penderecki znalazł dla niej formułę biblijną: arka. Jeśli świata sztuki nie można uzdrowić, zawrócić z drogi prowadzącej ku samozniszczeniu, to trzeba chociaż ocalić to, co posiada on najcenniejszego. Przenieść z dawnego milenium - w nowe - wartości trwałe, niezniszczalne. Kompozytor jest w tym konsekwentny, a w przedstawianiu problemu obrazowy: Już od dawna myślę o potopie i konieczności zbudowania arki.

Die Musik Chopins ist nach wie vor eine feste Größe im Musikleben – ganz im Gegensatz zur Kunst der Klaviervirtuosen des 19. Jahrhunderts, die ihre Entstehungszeit nicht überdauert hat. Was aber den Ton seiner Musik bestimmt, die immer noch anrührt, ist nicht leicht zu beschreiben. Sicherlich waren es die Erfahrung der Einsamkeit des Exilanten und eine unerfüllte Sehnsucht nach der Heimat, die in Mazurkas und Nocturnes ihren Ausdruck fand. Freilich kann die Beschreibung der geistigen Welt Polens, aus der Chopin stammte, und jener Sphäre der Pariser Salons, in der er den größten Teil seines Lebens verbrachte und der er doch fremd blieb, nur den Hintergrund für eine neue, tiefgehende Lektüre seiner Musik liefern. Doch anhand dieser Überlegungen lässt sich gleichzeitig zeigen, wie sehr Chopins Kompositionen von den Konventionen ihrer Zeit abweichen und was den unverwechselbaren Klang seiner Klaviermusik ausmacht.