Svetislav Basara Books

The Cyclist Conspiracy tells the tale of a secret Brotherhood who meet in dreams, gain esoteric knowledge from contemplation of the bicycle and seek to move in and out of history, manipulating events. The brothers are part of a conspiracy so vast and so secret that, in many cases, the conspirators themselves are unaware of their participation in it. The novel details the story of these interventions and the important moments where the Brotherhood had made its influence felt.

Delving into themes of sanity, truth, and the Soviet psyche, the narrative presents a unique exploration of Demyan Lavrentyevich Parkinson, a patient zero whose journey reflects the complexities of health and illness. Through a diverse collection of testimonies and documents, Svetislav Basara crafts a scathing critique of authoritarianism, blending grotesque absurdism with humor. The novel draws comparisons to the works of Kafka and Auster, offering a multifaceted examination of truth and history within an inhuman society, showcasing Basara's intellectual ambition and literary prowess.

Powieść serbskiego pisarza Svetislava Basary, w której pierwiastki fikcji i fantastyki, groteski, łączą się z rzeczywistością. Pod koniec lat 80. XX w. w Belgradzie umiera pewna Marta Cohen i wszystko pozostałoby sensacyjną historią wzbudzającą chwilowe zainteresowanie (opisaną na pierwszych stronach bulwarowych gazet), gdyby śmietanka ówczesnej partii i kierownictwa państwa nie pojawiła się na jej pogrzebie. Kim jest naprawdę tajemnicza dama? Kim jest mnich Nikodem, oskarżony o podpalenie mieszkania Marty? Czy dziennikarz gazety „Borba” Pavlović może z tego wszystkiego zrobić prasowy artykuł, który jednocześnie nie będzie historią jego życia – skrótem do szpitala psychicznego. Dowódcy partyzanccy, dysydenci, spirytyści, Zygmunt Freud, iluzjoniści i ezoterycy, a nawet Josip Broz, owładnięty strachem przed tramwajem, to tylko niektórzy bohaterowie tej łobuzerskiej przygody pokazani na tle ruchu komunistycznego w Jugosławii. Świat absurdu prozy Basary, z pogardą dla zwykłej logiki ludzkiej i historycznej, uderza w tej powieści, rozprzestrzeniając się we wszystkich znanych i nieznanych kierunkach, odsłaniając twarze i zakamarki życia oraz trudne do odgadnięcia prawdy.

Mandarić i Masleša, dwaj główni bohaterowie powieści „Ohyda” Svetislava Basary, zajmują się serbską mentalnością, doszukują się wypaczeń w środowiskach serbskich elit akademickich, politycznych oraz wśród funkcjonariuszy państwowych. Ich rozumienie demokratycznej Serbii jest w zasadzie takie samo, różni się jedynie ich reakcja na nadchodzącą epokę uwolnioną rzekomo od jednomyślności. Jeden z antagonistów, rozdarty między euforią a depresją, dostaje ataków choroby afektywnej dwubiegunowej, drugi natomiast stara się go uspokoić i przekonuje, że jego przeznaczeniem jest los, którego nie uniknie… W ich dialogach, które rozśmieszą czytelników do łez, ale niepozbawione goryczy, przywoływana jest postać premiera Zorana Đinđicia, człowieka, który w opinii obu bohaterów podjął daremny trud sprowadzenia rodaków na drogę demokracji i zapłacił za to swoim życiem. „Ohyda” to druga, po „Dzienniku Marty Koen” powieść jednego z najbardziej znanych współczesnych serbskich pisarzy Svetislava Basary, która została wydana nakładem Wydawnictwa Akademickiego SEDNO (2021).

Svetislav Basara (1953, Bajina Bašta) patrí k najvýraznejším predstaviteľom modernej srbskej prózy, je nositeľom viacerých literárnych cien (Cena B. Pekića, Cena Nolitu), je autorsky zastúpený v reprezentatívnych antológiách súčasnej srbskej literatúry. Vydal: Miznúce poviedky, Čínsky list, Peking by night, Puknuté zrkadlo, Na okraji, Fáma o bicyklistoch, Fenomény, Po stopách grálu, Mongolský bedeker, Odvrátená strana mesiaca, Miznúce poviedky a politické spisy, De bello civili, Strom histórie, Zakliata zem. Žije v Užici a pracuje ako šéfredaktor literárneho časopisu MEDAJ.