Pitcairn to skrawek lądu na Oceanie Spokojnym leżący piętnaście tysięcy
kilometrów na południowy wschód od Londynu. W 1790 roku do brzegów wyspy
przybił brytyjski okręt Bounty. Buntownicy zeszli na ląd. Obecnie żyje tam
kilkadziesiąt osób. Sześć razy do roku w pobliże wyspy podpływa statek, czasem
zawija jacht, a mieszkańcy z tajemniczych powodów niechętnie patrzą na obcych.
Angielski dziennikarz został deportowany, zanim zdążył zejść z pokładu. To
samo spotkało francuskiego autora książek podróżniczych. Pewna reporterka
usłyszała: Powiesimy cię, jeśli o nas źle napiszesz. Korespondentka
australijskiego The Independent była zastraszana. Na forum internetowym
zamieszczono post: Kathy Marks powinna być zastrzelona. Maciej Wasielewski
dostał się na wyspę, podając się za antropologa badającego żeglarskie sagi.
To, co odkrył, okazało się jeszcze bardziej skomplikowane, niż przeczuwał
81:1 to niezwykła reporterska etiuda na cztery ręce o osiemnastu punktach wulkanicznych na północy Atlantyku, stanowiących archipelag Wysp Owczych. Marcin Michalski i Maciej Wasielewski odwiedzają jeden z najmniej znanych zakątków świata, a z pewnością najmniej znany i najmniej opisany kraj Europy, położony w pozostającym pod duńską jurysdykcją trójkącie między Szkocją, Islandią a Skandynawią. Historia, ekonomia, polityka, kultura, a przede wszystkim mentalność Farerów przedstawiona jest w formie reporterskich obrazków i barwnych anegdot. Nie brak tu zarówno zaskakujących danych statystycznych i encyklopedycznych, fascynujących ciekawostek, jak i opisów przygód samych autorów oraz portretów napotkanych przez nich nietuzinkowych postaci.81:1. Opowieści z Wysp Owczych to znakomita okazja, by poznać ojczyznę farerskich szczypiornistek, które pokonały albańską reprezentację, doprowadzając do tytułowego wyniku.
Laureatka Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, laureat Paszportu Polityki, zdobywczyni Nagrody Gryfia i Nagrody im. Teresy Torańskiej, zwyciężczyni konkursu Grand Press, nominowani do najważniejszych nagród literackich, autorzy i autorki dobrze przyjętych książek non-fiction. Nie wierzą w podział na Polskę A, B i C, na jakichś „nas” i innych „onych”, ale widzą z ilu warstw, które czasem ciężko skleić, się ona składa. Każdy wybrał jeden z takich skrawków i postanowił przyjrzeć mu się dokładniej. Jako efekt tego podglądania powstała antologia reportażu o dzisiejszej Polsce: różnej, ale jednej. Wolność słowa nie jest czymś oczywistym. Kończy się tam, gdzie zaczyna się sfera ochrony innych osób - przed obrażaniem, nienawistnym szyderstwem, wykluczeniem, znieważeniem czy przemocą. Gdzie postawić granicę? Czy można ją z góry określić, kiedy każdy przypadek jest inny, internet zmienia sposoby komunikowania się, a ludzkich zachowań czy słów nie sposób przewidzieć? O trudnościach w ważeniu racji i szukaniu równowagi między wolnością słowa a interesem publicznym jest ta książka. - Adam Bodnar Ta książka powinna dotrzeć do każdego domu. Do tych, którzy boja się i nie rozumieją inności po to, by rozproszyć obawy, poznać i rozproszyć lęki wobec Innego, Obcego. Reportaże mówią o Człowieku, o którym, ci żyjący w lęku mówią: „ścierwo, bydło, robale” widząc rozwiązanie w „likwidacji”. Ta książka to lustro prawdy o nas samych. Przejrzyjmy się w nim i dowiedzmy się czegoś więcej o sobie nawzajem. Potrzebujemy tego, żeby nienawiść płynącą z lęku zamienić w miłość i zrozumienie. Wszyscy chcielibyśmy żyć w lepszym świecie. - Janina Ochojska Że Polacy są narodem, który uwielbia się obrażać - to nie nowina. Rekolektyw idzie jednak krok dalej, znajdując nieoczywistą przyczynę, dla której oburzenie jest naszym chlebem powszednim. Na imię jej "lęk". - Michał Olszewski
