Praca niniejsza podejmuje problematykę praw człowieka w polityce zagranicznej Polski czasu przełomu. W opracowaniu omówiono rolę etyki w stosunkach międzynarodowych i kształtowanie się miejsca praw człowieka w porządku międzynarodowym. W tym kontekście szczególną uwagę poświęcono systemowi Narodów Zjednoczonych, konfrontacji międzyblokowej w ramach procesu KBWE oraz podejściu społeczności międzynarodowej do praw człowieka u schyłku zimnej wojny i w pozimnowojennej rzeczywistości. W odniesieniu zaś do polskich doświadczeń w dziedzinie praw człowieka przedstawiono stanowisko władz PRL wobec idei praw i wolności oraz ich występowanie w programach opozycji demokratycznej. Następnie ukazano aksjologię rządu Tadeusza Mazowieckiego oraz wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania polityki zagranicznej RP w sferze praw człowieka. Analizie poddano obecność praw człowieka w myśli i działalności głównych architektów polityki zagranicznej u progu transformacji ustrojowej Tadeusza Mazowieckiego i Krzysztofa Skubiszewskiego. Refleksje dotyczące praw ludzkich w dyplomacji wolnej Polski w okresie wrzesień 1989styczeń 1991 zaprezentowano w niniejszej pracy w sposób sektorowy. I tak omówiono kategorię praw człowieka w stosunkach Rzeczypospolitej z sąsiadami: z ZSRR i ówczesnymi republikami radzieckimi oraz Niemcami. Uwydatniono podejście Polski do kwestii dążeń narodowowyzwoleńczych w Związku Radzieckim i problemu samostanowienia narodów politykę dwutorowości. Co się tyczy natomiast Niemiec uwypuklono w pracy zagadnienie zjednoczenia NRD i RFN, praw mniejszości i znaczenia relacji polsko-niemieckich (polsko-niemieckiej wspólnoty interesów) dla powrotu do Europy Polski państwa w okresie tranzycji. Przedstawiono aktywność Rzeczypospolitej na forach międzynarodowych ONZ, KBWE i Rady Europy.
