Akcja tego utworu dzieje się na Śląsku, w kopalni, w czasach, kiedy pod ziemią do wożenia węgla używano koni. Zwierzęta, pracując cały czas w ciemności, po jakimś czasie ślepły. Koń o imieniu Łysek był posłuszny, lecz niektórych górników lubił, a innych nie tolerował. Nie lubił na przykład człowieka, który zamiast chleba dał mu tytoń. Łysek znał doskonale swoje obowiązki i nie pozwolił się oszukiwać. Gdy doczepiano o jeden wagonik za dużo do ciągnięcia, koń nie ruszył się z miejsca.
Akcja powieści rozgrywa się w ciągu dwunastu dni, początkowo wokół walki górników z pożarem, potem wokół tragedii zasypanych górników i pełnej poświęcenia akcji załogi ratowniczej. Z tą tragedią zbiega się równocześnie osobista tragedia głównego bohatera inżyniera Szerudy.
Powieść pod tytułem Ondraszek powstała jak każda inna książka. To znaczy: z materiałów, życia, twórczej fantazji, pracy, ślęczenia nad starymi szpargałami i z wielu innych rzeczy. Jedną z nich, może najważniejszą, było pragnienie, żeby legendę śląską o zbójnickiej swobodzie i chłopskiej tęsknocie za wolnością przekazać ludziom, którzy o tych sprawach mało wiedzą. Słowo od Autora, fragment.
Dvojjazyčná česko-polská knížka. Kromě úvodu věnovanému stručnému představení osoby tohoto slezského autora pak knížka obsahuje tři kratší pohádky situované do hornického prostředí tak typického pro Slezsko.
V tomto románe sa autor vracia do malej osady v baníckom kraji, kde strávil detstvo a školské roky. Dej sa odohráva za Rakúsko-Uhorska na prelome 19. a 20.storočia. Román je živým obrazom, pretepleným pôsobivým lyrizmom spomienok na veselé i vážne príhody i vrúcnym vyznaním sa z citových zmätkov prvej lásky...
