Szmonces

More about the book

Pierwsza publikacja w całości poświęcona przedwojennym szmoncesom kabaretowym. Zawiera ponad trzydzieści najpopularniejszych utworów o tematyce żydowskiej autorstwa m.in. Juliana Tuwima, Mariana Hemara i Andrzeja Własta. To wybór tekstów, z których „śmiali się serdecznie wszyscy bez wyjątku, bez względu na przynależność społeczną i narodową”. Szmonces narodził się w teatrzykach wiedeńskich na początku ubiegłego stulecia, skąd następnie przywędrował do Polski. W dwudziestoleciu międzywojennym przeżywał prawdziwy rozkwit, ciesząc się ogromną popularnością zarówno wśród odbiorców wyznania mojżeszowego, jak i nieżydowskiej części publiczności. Kres twórczości szmoncesowej położył wybuch wojny. Po 1939 roku szmonces jako gatunek kabaretowy zniknął w zasadzie bezpowrotnie. Jednym z powodów był fakt, że przed wojną literacka satyra żydowska nikogo nie raziła, po wojnie – już tak, ponieważ okupacja i Holokaust odcisnęły tragiczne piętno na narodzie żydowskim. Zniknęła również rzeczywistość koegzystencji pol­sko-żydowskiej, z której szmonces wyrósł.