Adolf E. Szołtysek Books

Niniejsza rozprawa FILOZOFIA WYCHOWANIA MORALNEGO tworzy tryptyk z dwiema wcześniejszymi monografiami: FILOZOFIA WYCHOWANIA [1998], FILOZOFIA PEDAGOGIKI [2003]. Monografia prezentuje wyniki wieloletnich badań: pierwsza publikacja pn. Kontrowersje wokół Arystotelesowskich kategorii paidagogike i politikon dzoon ukazała się w periodyku „Studia Filozoficzne” Nr 7/1986. W tejże rozprawce przedstawiona została koncepcja trójjedni człowieka, która stanowi podstawę niniejszej monografii. Serdecznie dziękuję mojej Żonie za cierpliwe przedyskutowanie głównych tez oraz duchowe wsparcie w chwilach zwątpienia w możliwość napisania niniejszej monografii. Z nią, jako doświadczonym psychologiem w pracy z dzie­ćmi oraz z ich rodzicami, ale i w pracy z nauczycielami, mogłem konsultować wszystkie istotne tezy dotyczące wychowania dziecka w rodzinie oraz wychowania ucznia w szkole. Dziękuję za dyskusję nad tezami książki dr Katarzynie Niebrój oraz dr. Bogdanowi Ogrodnikowi, adiunktom (kierowanego przeze mnie do chwili odejścia na emeryturę w 2007 roku) Zakładu Filozofii Systematycznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Serdecznie dziękuję dr. Markowi Olejniczakowi oraz doktorantowi Mateuszowi Adamek za cenne uwagi krytyczne. Godzi się też przywołać nazwisko dr. Herberta Kopca, z którym od ponad dwudziestu lat prowadziłem spory na temat rozumienia pedagogiki w okresie PRL. Wdzięczny jestem studentom i magistrantom Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Mysłowicach za umożliwienie mi postawienia wybranych tez na zajęciach i podjęcie merytorycznej dyskusji oraz Władzom Uczelni za utworzenie warunków sprzyjających napisanie tej monografii. Dziękuję za owocną, ponad dziesięcioletnią, współpracę z Regionalnym Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli ‘WOM’ w Katowicach. Wyrażam słowa szacunku i uznania dla nauczycieli i dyrektorów, psychologów i pedagogów, metodyków i wizytatorów województwa śląskiego, z którymi spotykałem się na kursach i konferencjach, organizowanych przez mgr M. Kłyk, konsultanta ds. wychowania RODN ‘WOM’ w Katowicach. Powstanie tej książki w dużej mierze było inspirowane zajęciami na kursach przygotowujących nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych pn. Wychowanie do życia w rodzinie. Dzięki tym zajęciom problematyka była zgłębiana, porządkowana i dyskutowana z Konsultantem ds. wychowania i nauczycielami, uczestnikami kursów. Z tego względu w zakresie teorii rodziny, teorii człowieka, aksjologii, moralności, teorii wychowania, niniejsza monografia może pełnić rolę podręcznika do zajęć z wychowania do życia w rodzinie. Książka jest napisana z myślą o tej młodzieży studiującej, która jest zainteresowana teorią człowieka, teorią wartości, teorią norm oraz teorią wychowania. Mam na uwadze młodego człowieka, który jest zainteresowany warunkami możliwości fundowania sfery duchowej, w tym moralności personalnej, rozumności personalnej i wolitywności personalnej. Monografia powinna być przydatna dla nauczycieli i rodziców. Chciałbym, aby z tezami książki zapoznał się każdy, komu leży na sercu dobro dziecka i rodziny oraz dobro ucznia i szkoły.

W monografii FILOZOFIA MYŚLENIA podejmowana jest pr�ba wskazania ontologicznego podłoża, stanowiącego warunek możliwości konstytucji człowieczej duchowości, w tym przede wszystkim duchowego rozumu, w obrębie kt�rego wydarza się myślenie podmiotu transcendentalnego. To ontologiczne podłoże umożliwia ukazanie człowieka jako JEDNO (jako idea człowieka), w kt�rym tkwią WSZYSTKIE możliwości, choć jeszcze NIC nie jest wyr�żnione, oraz jako JEDNOŚĆ, stanowiąca podstawę wszelkich możliwych aktywności. Przedmiotem refleksji filozoficznej ujętej w niniejszej rozprawie nie są tezy nauk pozytywnych, ani ich uog�lnianie. Filozof nie wchodzi w kompetencje badaczy nauk empirycznych, w tym biologii człowieka czy psychologii człowieka, lecz formułuje tezy metafizyczne, ontologiczne czy epistemologiczne. Falsyfikacja czy weryfikacja twierdzeń nauki odbywa się na gruncie metodologicznym danej dyscypliny naukowej. Gł�wne problemy filozofii są konsekwencja odpowiedzi na pytania: Co to jest człowiek? albo Kim jest człowiek? Jak jest możliwe to, że człowiek poznaje? Co umożliwia poznanie? Jakie są warunki możliwości poznania? Pytania te po raz pierwszy w dziejach myśli europejskiej zadaje Kant w ramach filozofii krytycznej, lecz odpowiedz m.in. formułuje Husserl w ramach fenomenologii i Wittgenstein w ramach ontologii języka. Dwa pytania Kanta: quid facti? (pytanie o fakty) i quid juris? (pytanie o prawomocność, czyli pytanie o warunki możliwości) otwierają horyzont myślenia, w kt�rym już jest zawarta możliwość kryterialnego rozr�żnienia tego, co transcendentalne i tego, co empiryczne, a tym samym rozr�żnienia podmiotu transcendentalnego od podmiotu empirycznego. Odpowiedz na pytanie: kim jest człowiek? - już jest konsekwencja odpowiedzi na pytanie: jakie sąwarunki możliwości poznania?

W ciągu wieków zostały sformułowane różne koncepcje człowieka na gruncie filozoficznym, teologicznym i naukowym. Czy już wiemy, co to jest człowiek? Pytanie to jest szczególnie dramatyczne na początku XXI wieku i trzeciego tysiąclecia, gdyż nastąpiło załamanie się euroatlantyckiej kultury duchowej. Przez wieki mozolnie budowana koncepcja człowieka staje się dzisiaj problematyczna, gdyż w różnych przekrojach doktrynalnych i teoretycznych dochodzi do dekompozycji człowieka, a tym samym dekompozycji ładu kulturowego. Czy nauka o człowieku jest możliwa? Każda z osobna rozpatrywana nauka szczegółowa zajmuje się ogółem swoistych szczegółów. Tylko filozofia ma uprawnienia do konstytucji fundamentu nauk o człowieku, gdyż używając metod badań i narzędzi badawczych, ale i formułując cel badań i dobierając odpowiednie środki do realizacji celu, jest w stanie odpowiedzieć na pytanie: kim jest człowiek? Przez wieki przyjmowano, że struktura fizyczna człowieka jest dziedziczona genetycznie, a struktura psychiczna jest warunkowana społecznie i kulturowo. Przez wieki nie zauważono istotnego związku zachodzącego między ludzką naturą a ludzką kulturą, a przecież kultura nie stanowi przeciwieństwa natury; kultura stanowi dopełnienie natury. Warunki możliwego poznania wyznaczają biologiczne struktury wrodzone, które w procesie rozwoju są kulturowo kształtowane.

Monografia stanowi rozwinięcie autorskiej idei człowieka i idei edukacji w kontekście kategorii biologicznego rozwoju człowieka i kategorii kulturowego kształtowania człowieka, gdzie biologia determinuje również rozwój mózgu, natomiast kultura warunkuje kształtowanie umysłu. (…) Podstawowa teza monografii brzmi: jeżeli fizyczny, dynamiczny i rozciągły mózg wyznacza podłoże nie fizycznego i abstrakcyjnego umysłu, zaś język stanowi strukturę funkcyjną umysłu, to język stanowi zwornik mózgu i umysłu w przekazywaniu informacji. (…) Monografia zawiera cztery rozdziały: Rozdział I Wykładnia Człowieka wyznacza fundament opracowania; w jego pierwszej części sformułowano ontologię człowieka, zaś w drugiej ontologię człowieka. Rozdział II Wykładnia Wychowania zawiera kontynuację refleksji nad człowiekiem w kontekście wychowania. Rozdział III Wykładnia Wykształcenia opisuje i wyjaśnia sens działań edukacyjnych w rodzinie oraz szkole podstawowej, średniej i wyższej, nakierowanych na aksjologiczno-umysłową formację młodego człowieka. Rozdział IV Wykładnia Badań wskazuje na możliwe zakresy badań edukacyjnych.

Monografia Filozofia kształcenia stanowi dopełnienie monografii Filozofia pedagogiki i monografii Filozofia edukacji. Oś monografii wyznaczają dwie diady: biologiczne rozwijanie człowieka - kuturowe kształtowanie człowieka, wydobywanie predyspozycji wrodzonych człowieka - edukacyjne kształtowanie człowieka. Fragment Wstępu

Monografia Filozofia umysłu stanowi dopełnienie monografii Filozofia człowieka i monografii Filozofia osobowości autorstwa Adolfa E. Szołtyska. Autorska formuła biokultury jest oparta na czterech podstawowych implikacjach logicznych: (1) jeżeli człowiek jest wytworem biokultury, to wszystkie aspekty człowieka da się ująć w terminach nauk humanistycznych jako części wspólnej nauk przyrodniczych i nauk o kulturze, (2) jeżeli wszelkie procesy kulturowego kształtowania są możliwe jedynie w obrębie rozwijających się predyspozycji, pierwotnie mających status struktur wrodzonych i genetycznych, to nie ma ludzkiej struktury, która byłaby całkowicie przekazywana jedynie w procesie kulturowego kształcenia, (3) jeżeli człowiek posiada atrybuty zwierzęcia, to nie wynika z tego, że człowiek jest zwierzęciem; człowiek przekracza swoja? zwierzęcość dzięki umysłowi lingwistycznemu, racjonalnemu, wolitywnemu i egzystencjalnemu, (4) jeżeli umysł człowieka jest wytworem biokultury, to jego świadoma i językowa aktywność w zakresie poznania i działania jest funkcja? koniecznych determinant genetycznych i przygodnych uwarunkowań socjokulturowych. Tym samym wzięty jest w nawias dogmat humanistów: „Człowiek jest wytworem kultury” oraz dogmat przyrodników: „Człowiek jest wytworem przyrody”.

Filozofia antropologii biokulturowej - Adolf E. Szołtysek

Autor stawia i rozwiązuje kluczowe problemy w zakresie źródeł i granic myśli lingiwstycznej, myśli teoriopoznawczej, myśli aksjonormatywnej i myśli postmodernistycznej. Publikacja ta w istotny sposób wzbogaca literaturę filozoficzną w zakresie myśli w kontekście myślenia i przedmiotu myślenia. W toku całego wywodu Autora widoczny jest twórczy i nowatorski charakter monografii. W klarowny sposób wprowadza porządek myślowy poznawczego trójmianu: myślenie-myśl-rzeczywistość. Recenzowana monografia - jako źródło wiedzy filozoficznej - może odegrać ważną rolę w naukach humanistyczno- społecznych. Monografia jest napisana w sposób dojrzały i kompletny.

Monografia Filozofia edukacji osoby autorstwa Adolf E. Szołtysek oparta jest na sześciu implikacjach... dostępna wersji oprawy miękka, klejona, folia matowa oraz twarda, szyta. Objętość 196 stron