Płaszczewska Olga Books

Czyje pracownie w Krakowie odwiedzała Maria Konopnicka? Czemu Stefania Chłędowska z niesmakiem oglądała rekwizyty zgromadzone w atelier Hansa Makarta? Dlaczego Józef Ignacy Kraszewski najchętniej zwiedzał w Paryżu warsztaty polskich artystów? Co mają wspólnego ze sobą Emily Dickinson i św. Teresa z Ávili? Dlaczego powszechne jest przekonanie, że pracownia jest odzwierciedleniem duszy artysty? Czyją twórczość zainspirował opis domu w Auteil Edmonda de Goncourt i dlaczego włoski anglista i miłośnik sztuki Mario Praz uważał się za żyjący eksponat muzealny? Czy wyposażenie dziecięcego pokoju na Manhattanie podlega działaniu horror vacui? Kiedy i z jakiego powodu warsztat artysty staje się przedmiotem refleksji filozoficznej, a kiedy bywa tylko tłem powieściowej akcji? Odpowiedź na te i wiele poważniejszych pytań znajdzie Czytelnik na kartach niniejszej – adresowanej zarówno do specjalistów (literaturoznawców, historyków sztuki, badaczy obyczajów), jak i miłośników dobrej lektury i kolekcjonerów – książki, której głównym tematem są wyobrażenia gabinetów, pracowni i mieszkań pisarzy i artystów w literaturze polskiej i zagranicznej ostatnich dwustu lat.

Ksiądz Federico Tartaglia to urodzony w Rzymie teolog i filozof. W tej niewielkiej publikacji zagłębia się w księgi Nowego Testamentu w poszukiwaniu imion Jezusa, znajdując i objaśniając aż sto przydomków Syna Bożego. Powtarzając je i zanurzając się w tę swoistą modlitwę, możemy kontemplować tajemnicę Chrystusa, a tym samym historię naszego zbawienia. Wezwania pogrupowano w zestawy po dziesięć. Rozdziela je Modlitwa do Jezusa, która składa się z siedmiu rożnych próśb, które można znaleźć w Ewangeliach. Wezwaniem imion można się modlić zarówno indywidualnie, jak i w rodzinie lub wspólnocie, od czasu do czasu wprowadzając wyjaśnienia jednego lub kilku przydomków. Objaśnienia do nich mieszczą się w glosariuszu biblijnym. Dodano go, aby ułatwić rozumienie poszczególnych wezwań, ich odniesień biblijnych i kontekstu.

W literaturze, muzyce i sztuce tak dawnej, jak późniejszej dominują, jak się zdaje, przedstawienia zatargów, wojen, nienawiści, zdrady i braku porozumienia przyczyny klęsk i nieszczęść. To głównie one wydają się dostarczać tematów i wyobrażeń twórcom. Dioskurowie. Zgoda przyjaźń braterstwo to książka poświęcona znacznie bardziej optymistycznej tematyce, która wiąże się z postaciami Kastora i Polluksa (synów Zeusa i Ledy, żony króla Sparty, Tyndarosa; opiekunów żeglarzy i żołnierzy), mitycznych bliźniąt, przywołujących zagadnienia rzadziej pojawiające się w literaturze, muzyce, sztuce czy ogólniej mówiąc w kulturze, a związane z pozytywnymi uczuciami, postawami i działaniami. Takie ujęcie problematyki skłoniło badaczy różnorodnych specjalności (przede wszystkim literaturoznawstwa, ale również historii i historii sztuki, filozofii i religioznawstwa, prawa i dziennikarstwa, wreszcie muzykologii i teatrologii) do poszukiwania motywów, obrazów, metafor, będących realizacją lub twórczą modyfikacją idei upostaciowanych przez Dioskurów w literaturze, sztuce, muzyce, historii, filozofii, religii, w prawie i dziennikarstwie. W prezentowanych rozważaniach powracają wielokrotnie tytułowe zagadnienia przyjaźń, braterstwo, zgoda poszerzone o inne kategorie, takie jak harmonia, dialog, współpraca, konsensus, konstruktywne myślenie czy jeszcze inne wiążące się z nimi w historii i kulturze zjawiska oraz wartości pozytywne, dotyczące zarówno jednostki, jak i zbiorowości.