Andrzej Skorupa Books

Współczesna twórczość literacka i życie teatralne wydają się daleko odbiegać od estetyki, programów, ideałów i wartości Młodej Polski. Nierzadko spotykamy się z autorytatywnymi opiniami literaturoznawców czy krytyków, iż sztuka tych czasów jest już dzisiaj martwa. Muzykolog musi oczywiście temu stwierdzeniu gorąco zaprzeczyć. Epoka owa zrodziła bowiem talenty Karłowicza i Szymanowskiego, których muzyka ciągle przemawia żywo do kolejnych pokoleń słuchaczy. Praca Marii Porębskiej przynosi barwny jej opis ukazuje promieniowanie modernistycznej aury w latach międzywojennych, wreszcie zmierzch. Zofia Jachimecka w całym stylu swej postaci i swojej działalności była jej żywym obrazem. W czasach młodości kobieta nowoczesna, wyzwolona, jak mawiano wówczas sawantka, stopniowo coraz bardziej ceniona tłumaczka, pod koniec życia stała się swoistą ikoną czasu fin-de-sicleu w dziejach Krakowa. Rozprawa ożywia i przybliża tę postać. Dzieje się to dzięki warsztatowi historycznemu i pisarskiemu jej autorki. Ów warsztat odznacza się umiejętnością przedstawienia szerokiej panoramy historycznej, kulturowej i socjologicznej, jak i sztuką charakterystyki psychologicznej i środowiskowej głównych postaci, a przy tym wszystkim żywym stylem i prawdziwym talentem literackim. Z recenzji prof. dr. hab. Leszka Polonego

Jest na Podhalu jedno miejsce z taką historią i otoczone wielką miłością Górali Sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej, Gaździny Podhala. W 1234 roku uzyskano zgodę na wybudowanie kościoła, powstała pierwsza parafia na tym terenie i zaczęła się akcja osadnicza na Podhalu. Cystersi, którym przekazano tę fundację, przebywali tu krótko, lecz Ludźmierz był ich placówką aż do roku 1824. Ten ubarwiony licznymi fotografiami album ukazuje fascynującą i bogatą historię tego miejsca oraz wartość i piękno Sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej, Królowej Podhala.

W 2020 roku, pięć lat po rocznicy konsekracji kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Orawce, ukazuje się drugie wydanie monografii tego wyjątkowego zabytku Górnej Orawy. Malowidła ścienne ukazują żywot patrona świątyni, a portrety świętych węgierskich oraz niezwykłe zasłony wielkopostne dodają jej niepowtarzalności. Kościół w Orawce wyróżnia się na mapie Małopolski i całego kraju, a książka stanowi doskonały przewodnik, umożliwiając lepsze poznanie tego cennego zabytku. Wydanie z 2020 roku jest poprawione i uzupełnione w stosunku do pierwszego. Orawka, położona w Górnej Orawie, była częścią Korony Węgierskiej do końca I wojny światowej, a granice ustaliły się w XVI wieku. Mimo że region ten był ważnym szlakiem handlowym, tereny Polskiej Orawy były gęsto zalesione. Osadnictwo rozpoczęli Thurzonowie, którzy wykorzystali element polski. Budowę kościoła zainicjował ks. Sczechowicz około 1650 roku na zakupionym terenie, przeznaczonym również pod plebanię i szkołę. Kościół, wezwany św. Jana Chrzciciela, miał wówczas funkcję misyjną. Jest jedyną zachowaną drewnianą świątynią na Polskiej Orawie, a ciekawostką jest, że dwukrotnie uniknął pożaru.

Drewniany kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Dzianiszu, powstały tuż przed ii wojną światową, zaprojektowany przez architekta Bohdana Tretera, podówczas wojewódzkiego konserwatora zabytków, oraz zakopiańskiego inżyniera Stefana Meyera, doczekał się albumowego opracowania przybliżającego dzieje jego powstania, budowy i wyposażenia. Tekst Andrzeja Skorupy, oparty na rzetelnej bibliografii i lokalnej kwerendzie, wzbogacony jest wieloma fotografiami, także archiwalnymi ze zbiorów parafii i mieszkańców Dzianisza. Liczne współczesne zdjęcia autorstwa Rafała Monity i Mikołaja Monity ukazują piękno i wyjątkowość dzianiskiej świątyni. Jest to jeden z trzech, obok kościołów w Kościelisku i Witowie, wartych poznania i przybliżenia drewnianych kościołów w Gminie Kościelisko.

Drewniany kościół św. Kazimierza w Kościelisku, o ponadstuletniej historii, doczekał się albumowego opracowania przybliżającego dzieje jego powstania, budowy i wyposażenia. Tekst Andrzeja Skorupy, oparty na rzetelnej bibliografii i lokalnej kwerendzie, wzbogacony jest wieloma fotografiami, zarówno archiwalnymi, jak i współczesnymi. Liczne zdjęcia autorstwa Rafała Monity ukazują piękno i wyjątkowość kościeliskiego zabytku, zaprojektowanego przez zakopiańskiego architekta Eugeniusza Wesołowskiego. Jest to jeden z trzech, wartych poznania i przybliżenia drewnianych kościołów w Gminie Kościelisko.