Książka Dariusza Karłowicza jest zbiorem tekstów poświęconych polskiej
tożsamości, na którą Autor patrzy poprzez pryzmat starożytnej filozofii i
współczesnej kultury. Na publikację składają się felietony pisane na
przestrzeni ostatnich dwóch lat, a także wybrane eseje z „Teologii
Politycznej” oraz wywiady, jakich Dariusz Karłowicz udzielił redakcjom „Plusa
Minusa” oraz „Pressji”.
Zagadnieniem książki Dariusza Karłowicza jest męczeństwo pojęte jako kategoria
filozoficzna. Główne pytanie dotyczy wartości dowodowej chrześcijańskiego
świadectwa śmierci. Autor do odpowiedzi próbuje zbliżyć się poprzez
filozoficzną interpretację przekonania o perswazyjnej roli męczeństwa. Jest to
nie tylko problem o podstawowym znaczeniu dla zrozumienia gwałtownej ekspansji
starożytnego Kościoła, ale także kluczowy problem filozofii chrześcijańskiej.
Koncepcja świadectwa śmierci, ukształtowana na przełomie II i III wieku, do
dziś ogniskuje zainteresowanie teologów. Świadectwo jest bowiem rdzeniem
chrześcijańskiej koncepcji doskonałości - podstawowym wyzwaniem i powołaniem
uczniów Chrystusa. W tej sprawie po naukę trzeba się udać do dawnych mistrzów.
Książka jest medytacją nad polską tożsamością i nad naturą tożsamości
politycznej. Napisana wyjątkowo piękną polszczyzną, mierzy się z
niewypowiadalnością Polski, jej łacińskością, republikańskością i
zaangażowaniem w katolickie miłosierdzie prof. Ewa Thompson Niech Was nie
zmyli elegancja Karłowicza. Jego książka pełna jest prowokacji. Owszem,
historia kolejnych lat przyznała w dużej mierze rację autorowi, przydającemu
naszym czasom powagi i uczulającemu na tragiczny aspekt współczesności, ale
czy wszystkie jego propozycje da się zaakceptować? Karłowicz nie tylko
kwestionuje liberalny ład, ale uderza także w poczciwie ustabilizowane
mniemania tradycjonalistów. To książka, która irytuje, drażni, a więc pobudza
Andrzej Horubała
Kniha současného polského filosofa Dariusze Karłowicze (1964) Neokopírovaná budoucnost zahrnuje výbor esejů, úvah a rozhovorů z období posledních patnácti let určený českým čtenářům. Autor stál v roce 2003 spolu s Markem Cichockým u zrodu významného časopisu Teologia Polityczna. Původně tlustá „ročenka“ se nakonec proměnila v internetový portál a nakladatelství, ale především se stala jedním z vlivných míst, kde se vytvářejí témata polské veřejné debaty. Je zajímavé sledovat, jaká náplň se dostává pojmu „politická teologie“ v kontextu nezaměnitelného polského údělu, který ve svých textech i v rozhovorech Karłowicz reflektuje – nejde jen o současné geopolitické rozložení, ale především o civilizační, kulturní a náboženské dějiny našeho kontinentu. Podle dramatika Antoniho Libery je autorovou obrovskou předností právě znalost dějin a filosofie – a on obě oblasti ovládá s mimořádnou suverenitou. Chápe naši dobu jako výslednici působení různých sil na pozadí v podstatě několika tisíc let. To je v současné době vzácná kvalifikace. A druhou předností Karłowiczova psaní – studií, esejů a fejetonů – je podle A. Libery to, že svou sokratovskou metodou dokáže čtenáře strhnout od prvních vět. Začíná od věcí, zdálo by se, obyčejných, převzatých ze zpráv nebo z titulků novin. A náhle se ukazuje, že ony věci, jimiž právě žijeme, mají své kořeny velice hluboko v dějinách.