Maria z Donimirskich Świacka

More about the book

Autorka opisuje swoją działalność oświatową w formie sprawozdania, przedstawiając fakty bez osobistych wspomnień. Córka Edwarda Donimirskiego, powstańca z 1863 roku, i Heleny z Wolańskich, od dzieciństwa wychowywała się w duchu patriotycznym. Już w młodości angażowała się w tajną pracę oświatową, prowadząc komplety z religii, języka polskiego i historii oraz organizując polskie przedstawienia. Po ślubie przeniosła się do Bielicy, gdzie zajęła się edukacją ludności polskiej, zakładając Sieńskie Towarzystwo Oświaty i Dobroczynności. Towarzystwo organizowało spektakle w Siennie, Orszy i Witebsku, a jednym z jego sposobów pozyskiwania funduszy była sprzedaż papeterii z napisem „Światło niosę mojemu ludowi”. Autorka pisze o surowych karach za prowadzenie szkółek dla polskich dzieci, wspominając nauczycielkę Aleksandrę Januszkiewicz, która po uwięzieniu w Orszy chciała odebrać sobie życie. Opisuje także sierociniec, który założyła w Bielicy w 1905 roku dla trzydziestu dzieci, ich zajęcia oraz plac zabaw, podkreślając, że z tej nauki wyrosło wiele młodych, zawodowo przygotowanych osób, a niektóre prawosławne sieroty przeszły na katolicyzm.