12 opowieści żydowskich

More about the book

Książka dokumentuje prace związane z dwoma projektami historii mówionej: „Świadek żydowskiego stulecia” dla Fundacji Centropa oraz „Zapisywanie świata żydowskiego w Polsce” dla Żydowskiego Instytutu Historycznego. Z bogatego archiwum rozmów Autorka wybiera 12 opowieści polskich Żydów urodzonych w latach 1909–1926. W oparciu o wspomnienia, często sprzeczne i fragmentaryczne, odtwarza codzienne życie przedwojennej społeczności żydowskiej w Polsce. Wraz z bohaterami przywołuje klimat żydowskich miasteczek, domowe rytuały, zapomniane zwyczaje oraz przepisy na świąteczne potrawy. Bohaterowie pochodzą z różnych środowisk i klas, z rodzin zasymilowanych oraz ortodoksyjnych, bogatych i biednych, mówiących w jidysz i/lub po polsku. Choć ich nazwiska nie są znane, ich historie tworzą fascynujący obraz wielości obecności Żydów w Polsce. Opowieści koncentrują się głównie na okresie przedwojennym, najtrudniejszym do odtworzenia, ale obejmują również czasy wojny i późniejsze. Hanka Grupińska z szacunkiem podchodzi do języka, pozwalając bohaterom wypowiedzieć się w pełni, oddając rytm intymnej rozmowy. W momentach, gdy słów brakuje, staje się delikatną akuszerką wyznań, wiedząc, gdzie postawić kropkę, za którą następuje milczenie.